Thủ tướng Phạm Minh Chính: Nền văn hóa luôn là sức mạnh trường tồn của dân tộc
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Nền văn hóa luôn là sức mạnh trường
tồn của dân tộc
08:28, 01/03/2023
Tối 28/2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự Chương
trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề "Đề cương văn hóa Việt Nam - Những dấu
ấn lịch sử" diễn ra tại Nhà hát lớn Hà Nội.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đến dự Kỷ niệm 80 năm Đề cương về
Văn hóa Việt Nam. Ảnh: Dương Giang/TTXVN
Đến dự còn có Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo
Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ
quốc Việt Nam, đại diện các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương.
Chương trình do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, Ban
Tuyên giáo Trung ương, Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp thực hiện nhân kỷ niệm
80 năm ra đời "Đề cương về Văn hóa Việt Nam" (1943 - 2023); được tường
thuật trực tiếp trên sóng VTV1, Đài Truyền hình Việt Nam.
Phát biểu chào mừng tại chương trình, Thủ tướng Chính phủ Phạm
Minh Chính cho rằng, văn hóa luôn là một dòng chảy liên tục, không ngừng nghỉ
qua những thăng trầm lịch sử của mỗi dân tộc, mỗi quốc gia và cả nhân loại. Văn
hóa là hồn cốt của mỗi dân tộc, là những giá trị vật chất, tinh thần mà dân tộc
đó sáng tạo ra trong lịch sử.
Theo Thủ tướng Chính phủ, 80 năm trước, trong bối cảnh chế độ
thực dân nửa phong kiến đang suy thoái trầm trọng, Đề cương về Văn hóa Việt Nam
do Tổng Bí thư Trường Chinh khởi thảo, được Ban Thường vụ Trung ương Đảng thông
qua vào tháng 2/1943, là Văn kiện chính thức đầu tiên của Đảng ta về văn hóa. Đề
cương thể hiện tầm vóc tư tưởng chính trị của Đảng trong việc xác định vị trí đặc
biệt quan trọng của văn hóa trong cuộc đấu tranh “phản đế”, “phản phong”, đẩy mạnh
cách mạng giải phóng dân tộc, lật đổ chế độ phát xít, thực dân, phong kiến tay
sai, xóa bỏ mọi áp bức bất công, giành chính quyền về tay nhân dân.
Những tư tưởng lớn, dân tộc, khoa học, đại chúng, với tinh
thần cách mạng mạnh mẽ, đột phá, tính nhân văn sâu sắc trong Đề cương đã thổi một
luồng gió mới có tác dụng thức tỉnh, thu hút, tập hợp đội ngũ các nhà văn hóa,
trí thức, văn nghệ sĩ và đông đảo quần chúng nhân dân.
80 năm qua, như sợi chỉ đỏ xuyên suốt, với ba nguyên tắc
“dân tộc”, “đại chúng”, “khoa học”, Đề cương về văn hóa Việt Nam tiếp tục được
Đảng ta vận dụng linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả, phù hợp với thực tiễn Việt Nam
để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tư tưởng lý luận của Đề cương được thể hiện xuyên suốt trong
các Văn kiện của Đảng; đặc biệt là trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa
VIII về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc
dân tộc và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 9 khóa XI về xây dựng và phát triển
văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Trên
cơ sở đó, Nhà nước đã cụ thể hóa, ban hành và triển khai hiệu quả nhiều văn bản
quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách để phát triển văn hóa, phục vụ thiết thực
công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế.
“80 năm qua, đặc biệt trong gần 40 năm đổi mới, chúng ta có
quyền tự hào về phát triển văn hóa dân tộc và những đóng góp to lớn của lĩnh vực
văn hóa, văn nghệ vào công cuộc cứu quốc và kiến quốc. Nhận thức về văn hóa
ngày càng toàn diện và sâu sắc hơn”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng Phạm Minh Chính trình bày diễn văn Kỷ niệm 80 năm
Đề cương về Văn hóa Việt Nam. Ảnh: Dương Giang/TTXVN
Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, văn hóa Việt Nam có sự thống nhất
trong đa dạng, là sự hòa quyện, kết tinh giữa bản sắc văn hóa các dân tộc anh
em; ngày càng phát triển mạnh mẽ, gắn với mọi mặt của đời sống, hướng tới phục
vụ nhu cầu chính đáng của nhân dân; được bảo tồn, phát huy; từng bước trở thành
động lực, nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Truyền thống văn hóa như suối nguồn nuôi dưỡng tạo nên nét đẹp,
cốt cách của con người Việt Nam, là tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc; sự hội
tụ của lòng yêu nước, nhân ái, sẻ chia; tính cầu thị, khiêm tốn, lắng nghe, chịu
thương, chịu khó và khả năng sáng tạo, ứng phó, vượt qua mọi khó khăn, thách thức
trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Văn hóa, văn học, nghệ thuật nước nhà đã trở thành vũ khí đấu
tranh sắc bén trên mặt trận tư tưởng, như danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn
Đình Chiểu đã viết: “Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm - Đâm mấy thằng gian
bút chẳng tà”. Văn hóa góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng,
kiên quyết đấu tranh với cái xấu, cái ác, lấy cái đẹp dẹp cái xấu, lấy cái tích
cực đẩy lùi tiêu cực; truyền cảm hứng, cổ vũ, lan tỏa các giá trị cao đẹp của
dân tộc, của con người trong xã hội. Văn hóa Việt Nam đang dần vươn ra thế giới
với nhiều sản phẩm, giá trị độc đáo được bạn bè quốc tế trân trọng và đón nhận.
“Những thành tựu to lớn đó là nhờ có sự lãnh đạo toàn diện của
Đảng, sự quản lý sát sao của Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự
đồng hành, ủng hộ, chia sẻ của cộng đồng doanh nghiệp và quảng đại quần chúng
nhân dân, mà trực tiếp, nòng cốt là đội ngũ các nhà văn hóa, trí thức, văn nghệ
sĩ, nghệ nhân trên cơ sở kế thừa, vận dụng, phát triển sáng tạo, hiệu quả Đề
cương về Văn hóa Việt Nam trong các giai đoạn cách mạng khác nhau’, Thủ tướng
khẳng định.
Bằng ngôn ngữ nghệ thuật, các nghệ sĩ tham gia chương trình
cùng tái hiện, khẳng định những dấu ấn lịch sử và sức lan tỏa của Đề cương về
văn hóa trong suốt chặng đường 80 năm qua. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Bằng ngôn ngữ nghệ thuật, các nghệ sĩ tham gia chương trình
cùng tái hiện, khẳng định những dấu ấn lịch sử và sức lan tỏa của Đề cương về
văn hóa trong suốt chặng đường 80 năm qua.
Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, giai đoạn phát triển mới với
tình hình thế giới biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường, mang lại những
cơ hội, vận hội mới nhưng cũng không ít thử thách đối với công tác bảo tồn,
phát triển văn hóa, văn nghệ. Những biểu hiện phi văn hóa, phản văn hóa đang diễn
biến hết sức phức tạp. Cạnh tranh trong lĩnh vực văn hóa trở nên khốc liệt hơn;
việc bảo vệ các giá trị văn hóa truyền thống đang đứng trước nhiều thách thức mới
khó khăn hơn.
ong dòng chảy của xã hội, đã chứng kiến biết bao tấm gương
cao đẹp, cống hiến cho cộng đồng, xã hội với khát vọng đóng góp xây dựng đất nước
ngày càng tốt đẹp hơn. Nhưng cũng trăn trở, băn khoăn khi những “luồng khí độc”
văn hóa tác động tiêu cực đến xã hội, nhất là đối với thế hệ trẻ. Giải pháp nào
để “gạn đục, khơi trong” trong bối cảnh công nghệ, các nền tảng mạng xã hội
phát triển và hội nhập sâu rộng như hiện nay là thách thức và trách nhiệm của mỗi
người.
Theo Thủ tướng, để vừa phát huy những giá trị tốt đẹp của
dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, tạo động lực phát triển kinh
tế - xã hội, đảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh, chúng ta cần chung sức, đồng
lòng với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ,
giải pháp đã đề ra.
Thủ tướng đề nghị tiếp tục nghiên cứu, làm sáng tỏ những định
hướng lớn, quan điểm xuyên suốt, đồng thời phát triển, bổ sung, làm phong phú,
sâu sắc hơn nữa những nội dung trong Đề cương về văn hóa Việt Nam; quán triệt,
triển khai hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; ý kiến chỉ đạo
của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc: “Văn
hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội”; “Văn hóa là nền tảng
tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan
trọng để phát triển đất nước”.
Cũng theo Thủ tướng, cần nâng cao hơn nữa nhận thức và hành
động để văn hóa thực sự thẩm thấu sâu sắc vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội;
tăng cường huy động, phát huy tối đa hiệu quả các nguồn lực nhà nước và xã hội
để phát triển toàn diện văn hóa, để văn hóa, con người thực sự là sức mạnh nội
sinh của dân tộc; tiếp tục đổi mới toàn diện nội dung và phương thức lãnh đạo của
Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước về văn hóa; đầu tư thích
đáng cả nguồn lực con người, vật chất cho phát triển văn hóa theo chiều sâu,
nhanh, bền vững; tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá
trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người gắn với giữ gìn, phát
triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu xây dựng môi trường văn
hóa lành mạnh phục vụ nhân dân, môi trường văn hóa số phù hợp với nền kinh tế số,
xã hội số, công dân số trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; tập
trung nâng cao chất lượng, hiệu quả các loại hình văn hóa, văn nghệ, văn học
nghệ thuật; bảo tồn và phát huy các giá trị độc đáo, khác biệt của văn hóa dân
tộc; nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để phát triển công nghiệp văn hóa, công
nghiệp giải trí có trọng tâm, trọng điểm và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt
Nam.
Thủ tướng cũng đề nghị đẩy mạnh truyền thông, quảng bá về
văn hóa, các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể đặc thù, đặc trưng của Việt
Nam có sức cạnh tranh quốc tế như Vịnh Hạ Long, phố cổ Hội An, Cao nguyên đá Đồng
Văn, Phong Nha, Kẻ Bàng, Nhã nhạc Cung đình Huế, Dân ca quan họ Bắc Ninh, hát
Xoan Phú Thọ, hát Then, Xòe Thái, Tín ngưỡng thờ Mẫu, Đờn ca tài tử Nam Bộ
“Nền văn hóa của dân tộc Việt Nam - với lịch sử hàng nghìn
năm - đã và sẽ là sức mạnh trường tồn của dân tộc; như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng
khẳng định: Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”, Thủ tướng nhắc lại.
Thủ tướng Chính phủ xúc động, mỗi người dân Việt Nam dù ở bất
cứ nơi đâu cũng luôn tự hào về truyền thống và các giá trị văn hóa Việt Nam, về
các danh nhân văn hóa như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nguyễn Trãi, Chu Văn An, Nguyễn
Du, Nguyễn Đình Chiểu, Hồ Xuân Hương… Do đó, có nghĩa vụ, trách nhiệm, vinh dự
được gìn giữ, bảo tồn và phát triển nền văn hóa dân tộc bền vững, phù hợp với
xu thế thời đại; xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc,
vì Độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội, tất cả vì con người và vì mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; khơi dậy mạnh mẽ khát vọng phát
triển đất nước hùng cường, thịnh vượng; Nhân dân được ấm no, hạnh phúc.
Màn nghệ thuật chào mừng Huyền thoại Việt Nam bay lên biểu
diễn bởi hợp ca và đoàn múa Nhà hát Nghệ thuật Đương đại Việt Nam. Ảnh: Thanh
Tùng/TTXVN
Sau phát biểu của Thủ tướng Chính phủ là chương trình nghệ
thuật đặc biệt "Đề cương văn hóa Việt Nam - Những dấu ấn lịch sử". Bằng
ngôn ngữ nghệ thuật, với nhiều bài hát nổi tiếng, màn hát múa, các hoạt cảnh...
do các nghệ sĩ nổi tiếng biểu diễn, chương trình đã góp phần làm nổi bật, khẳng
định giá trị, vai trò, sức lan tỏa của Đề cương về văn hóa trong suốt chặng đường
80 năm qua. Đồng thời phản ánh những thành tựu mà văn hóa Việt Nam đã đạt được
dưới ánh sáng của bản Đề cương và đường lối văn hóa của Đảng.
Chương trình là một trong những điểm nhấn kỷ niệm 80 năm Đề
cương về văn hóa Việt Nam với hình thức nghệ thuật phong phú, sinh động, giúp
công chúng hiểu rõ hơn ý nghĩa và giá trị lịch sử của Đề cương về văn hóa Việt
Nam, tiếp tục lan tỏa hơn nữa những quan điểm, định hướng của Đảng về xây dựng
và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Theo TTXVN