Vụ mùa năm nay do thời gian chuyển giữa vụ xuân sang vụ mùa rất ngắn nên công tác chuẩn bị sản xuất được các địa phương tích cực triển khai nhằm bảo đảm lịch thời vụ, thời gian gieo cấy, nỗ lực phấn đấu giành vụ mùa thắng lợi ngay từ đầu vụ.
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, nhiệt độ trung bình từ tháng 5 đến tháng 7-2023 có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm 0,5 độ C; từ tháng 8 đến tháng 10-2023 nhiệt độ phổ biến ở mức cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5-1 độ C, nắng nóng có khả năng xuất hiện nhiều hơn và gay gắt hơn so với cùng kỳ năm 2022; dự đoán có 4-5 cơn bão khả năng ảnh hưởng trực tiếp vào đất liền nước ta. Những ngày chuẩn bị cho sản xuất vụ mùa diễn ra trong điều kiện thời tiết nắng nóng kéo dài, mưa ít, mực nước trên hệ thống sông trục thấp cùng với việc cắt điện luân phiên gây khó khăn cho công tác điều tiết nước phục vụ làm đất, gieo cấy lúa mùa. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, các huyện, thành phố đã chỉ đạo các hợp tác xã căn cứ lịch cắt điện, chủ động bố trí máy bơm vận hành tối đa công suất để bơm đủ nước phục vụ cày lồng vùi dập rạ, bừa kỹ và gieo mạ. Để kịp thời gian, nông dân thực hiện phương châm "gặt tới đâu, cày tới đó", thu hoạch tới đâu làm đất ngay tới đó nên đến ngày 3-7-2023, các địa phương trong toàn tỉnh đã cơ bản hoàn thành việc làm đất toàn bộ diện tích lúa vụ mùa.
 |
| Công nhân Trạm bơm Cốc Thành (Vụ Bản) vận hành hệ thống cống bảo đảm đủ nguồn nước tưới phục vụ các địa phương gieo cấy lúa mùa năm 2023. |
Nhờ có sự chuẩn bị tích cực, chu đáo các điều kiện sản xuất nên từ ngày 2-7, nông dân các địa phương, nhất là ở các vùng đồng màu, đã bước vào gieo cấy lúa mùa sớm. Vụ mùa năm 2023, huyện Vụ Bản có kế hoạch gieo cấy 8.150ha; năng suất bình quân 52,5 tạ/ha; sản lượng đạt 42.787 tấn, trong đó có 18 nghìn tấn lúa chất lượng cao. Các địa phương phấn đấu diện tích cấy bằng máy đạt trên 20% tổng diện tích gieo cấy. Các địa phương quy hoạch vùng sản xuất từng trà lúa, nhất là trà mùa sớm, tạo thuận lợi trong việc lấy nước, làm đất phục vụ gieo cấy. Việc làm đất cấy được triển khai ngay sau khi thu hoạch xong lúa xuân. Đối với những diện tích ruộng đã có đủ nước, tiến hành bừa lồng sớm giúp gốc rạ phân hủy tốt; ở những chân ruộng cao dùng máy cày lật hết đất để khi có nước bừa lồng giúp đất được làm kỹ. Cùng với việc điều hành lấy nước, làm đất, các hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp chủ động cung ứng giống, vật tư nông nghiệp bảo đảm đạt chất lượng và giá bán ổn định cho người dân... UBND huyện chỉ đạo các xã, thị trấn tiếp tục rà soát, thống kê, dồn đổi những diện tích trồng lúa kém hiệu quả và diện tích bị bỏ hoang thành các vùng tập trung; nghiên cứu lựa chọn đối tượng chuyển đổi phù hợp và lập phương án chuyển đổi theo quy định tại các Nghị định: số 35/2015/NĐ-CP và số 62/2019/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng đất trồng lúa; số 94/2019/NĐ-CP quy định về giống cây trồng và canh tác. Bên cạnh đó, các xã, thị trấn tiếp tục mở rộng các vùng sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn nhằm giảm chi phí sản xuất, các khâu trung gian, đầu tư cho chế biến, bảo quản và xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, chủ động tìm đầu ra cho nông sản; mở rộng diện tích sản xuất lúa theo hướng hữu cơ tại các xã Minh Tân, Cộng Hòa, Kim Thái, Liên Bảo... Toàn huyện phấn đấu cấy xong trà mùa sớm trước ngày 8-7 để tạo quỹ đất sản xuất vụ đông; trà mùa trung xong trước ngày 15-7 theo chỉ đạo của UBND tỉnh.
Vụ mùa năm 2023, toàn tỉnh gieo cấy 71.800ha; phấn đấu năng suất bình quân trên 50 tạ/ha; Sản lượng phấn đấu trên 365 nghìn tấn, trong đó có trên 292 nghìn tấn lúa chất lượng cao. Phấn đấu mỗi huyện có ít nhất 10 cánh đồng lớn sản xuất lúa hàng hóa, quy mô từ trên 30ha/cánh đồng; có ít nhất 2 mô hình liên kết chuỗi giá trị, sản xuất - tiêu thụ sản phẩm lúa hàng hóa với sự tham gia của doanh nghiệp; có ít nhất 2 mô hình chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng rau màu, cây công nghiệp, cây ăn quả… có hiệu quả kinh tế cao.
 |
| Nông dân xã Trung Thành (Vụ Bản) gieo cấy lúa mùa năm 2023. |
Thời tiết gieo cấy vụ mùa năm 2023 dự báo diễn biến phức tạp, có nhiều đợt nắng nóng dẫn đến nguy cơ bốc mặn, chua cao, ảnh hưởng đến sản xuất trồng trọt. Đồng chí Nguyễn Văn Hữu, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: “Ngành Nông nghiệp khuyến cáo các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền để người dân tập trung vệ sinh đồng ruộng, cày vùi kết hợp xử lý rơm, rạ bằng các chế phẩm sinh học, vôi bột; tăng cường sử dụng phân hữu cơ để hạn chế cây lúa bị ngộ độc đầu vụ; ngăn ngừa nguồn sâu bệnh, nhất là nguồn bệnh lùn sọc đen và lúa cỏ từ vụ xuân lây lan sang vụ mùa, nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón. Chấp hành nghiêm lịch thời vụ, cơ cấu giống, quy trình canh tác cho từng giống, mở rộng diện tích mạ khay, cấy bằng máy; chủ động dự phòng các giống lúa ngắn ngày khi thời tiết bất thuận xảy ra. Chú trọng phát triển các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất hàng hóa, nhất là các cánh đồng liên kết chuỗi giá trị, gắn với việc phát triển các sản phẩm nông sản, thực phẩm chủ lực, thế mạnh của từng địa phương gắn với đẩy mạnh triển khai chương trình mỗi xã một sản phẩm. Phấn đấu trước ngày 15-7 hoàn thành gieo cấy lúa mùa trong khung thời vụ tốt nhất; triển khai hiệu quả các nội dung cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm và hiệu quả sản xuất”.
Với phương châm gieo cấy “càng sớm càng tốt” và áp dụng đồng bộ các biện pháp thâm canh; chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện đúng kế hoạch cơ cấu giống, phương thức và thời vụ gieo cấy nhằm chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, bệnh lùn sọc đen, lúa cỏ… Đây là cơ sở vững chắc để tỉnh ta phấn đấu sẽ tiếp tục có một vụ lúa mùa thắng lợi./.
Bài và ảnh: Văn Đại